Με αφορμή το νομοσχέδιο για το Χωροταξικό το οποίο βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας, τα υπουργεία Τουρισμού και Ενέργειας προωθούν διάταξη που θα επιβάλει ποσόστωση στον αριθμό των κλινών που θα μπορούν να διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση στις λεγόμενες «κορεσμένες περιοχές».
Το ποσοστό αυτό θα καθορίζεται σε σχέση με τις ξενοδοχειακές κλίνες ανά νησί ή περιοχή. Πληροφορίες που δημοσιεύει το protothema.gr αναφέρουν, ότι υπάρχουν εισηγήσεις για περιορισμούς και στη χρονική διάρκεια, δηλαδή τις συνολικές ημέρες ανά έτος που θα μπορούν να ενοικιάζονται, ενώ υπάρχει και πρόταση να υποχρεωθούν οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων τύπου Airbnb, σε αυτές τις περιοχές, να παίρνουν και ειδική πιστοποίηση από τους τοπικούς τουριστικούς φορείς. Αναμφισβήτητα, το συγκεκριμένο θέμα αφορά και τα νησιά των Κυκλάδων και ειδικά εκείνα τα οποία θα συμπεριληφθούν στην επίσημη λίστα των τουριστικά «κορεσμένων» περιοχών.
Έλεγχος και ανοιχτό το ενδεχόμενο για πλαφόν
Σύμφωνα με το protothema.gr, η εν λόγω νομοθετική διάταξη θα επιβάλει ρυθμίσεις για τον έλεγχο των βραχυχρόνιων μισθώσεων που -σε κάποιον βαθμό- τις εξισώνει με την «κοινή» τουριστική δραστηριότητα.
Προβλέπει, κατ’ αρχάς, ότι όλες οι μορφές παροχής διανυκτέρευσης πρέπει να εγγράφονται σε ειδικό μητρώο και να διαθέτουν σήμα του υπουργείου Τουρισμού.
Στην αρχική της μορφή, η διάταξη, προέβλεπε χρονικό όριο 30 ημερών/έτος στις περιοχές ελέγχου (τις κορεσμένες) και τις 60 ημέρες στις ανεπτυγμένες περιοχές και σε όλα τα νησιά πλην Εύβοιας και Κρήτης. Η διάταξη αυτή αποσύρθηκε και δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό να επανέλθει μιας και ο στόχος δεν είναι να στραγγαλιστεί η βραχυχρόνια μίσθωση αλλά να μπει μια τάξη.
Αυτό που παραμένει είναι το εξής: στις “κορεσμένες” και τις ανεπτυγμένες περιοχές να επιβληθεί όριο στον αριθμό των αδειών βραχυχρόνιων μισθώσεων, ως ποσοστό των κλινών που υπάρχουν ήδη στα ξενοδοχεία κάθε Δημοτικής Ενότητας. Σημειώνεται ότι στις “κορεσμένες” ή αναπτυγμένες περιοχές ανήκουν όλα τα νησιά των Κυκλάδων.
Η λίστα των “κορεσμένων” περιοχών
Ο διαχωρισμός των επιχειρηματικών Airbnb από τα «ιδιωτικά», φαίνεται πως δεν ήταν η μόνη παρέμβαση για την εύρυθμη λειτουργία που επιδιώκει η κυβέρνηση στον χώρο των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων. Όπως αναφέρει to protothema.gr, με το νέο Χωροταξικό, επιχειρεί να βάλει πλαφόν, τόσο στις «κορεσμένες» περιοχές, όσο και στις ανεπτυγμένες. Εάν προχωρήσει αυτή η ρύθμιση, τότε θα έρθουν τα πάνω κάτω στις εξής περιοχές που σύμφωνα με ένα προσχέδιο που δημοσιοποιήθηκε είναι “κορεσμένες”:
Παραλία Πιερίας, Σκιάθος, Κέρκυρα (κοντά στην πόλη), Ζάκυνθος (Δημοτικές Ενότητες Ζακυνθίων, Αρκαδίων και Λαγανά), Ερμούπολη, Σαντορίνη, ανατολική Κως, Μύκονος, Ρόδος (Αφάντου, Ιαλυσός, Καλλιθέα), νότια Τήνος, Μάλια και Χερσόνησος Ηρακλείου και Νέα Κυδωνία Χανίων. Ως την Ερμούπολη και τη νότια Τήνου, ενδέχεται να μη συμπεριληφθούν στις “κορεσμένες” περιοχές, μιας και είναι τουλάχιστον παράλογο να εξισώνονται με τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Όλα τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων συμπεριλαμβάνονται στις ανεπτυγμένες περιοχές, όπου θα επιβληθούν πιο ήπια μέτρα.
Σε ότι αφορά την πρόταση για πλαφόν, αυτό ξεκίνησε από το υπουργείο Τουρισμού, που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στους ιδιοκτήτες των Airbnb και τους ξενοδόχους. Η συνέχεια δίνεται στο υπουργείο Ενέργειας, το οποίο ετοιμάζει το νομοσχέδιο και μιλάει διπλωματικά για «μια ευρύτερη κυβερνητική πρωτοβουλία», χωρίς να έχουν όμως δημοσιοποιηθεί λεπτομέρειες.
Ωστόσο, σθεναρή αντίσταση έρχεται από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που δεν φαίνεται διατεθειμένο ν’ ανοίξει νέο μέτωπο τόσο με τις πλατφόρμες (Airbnb, Ireland UC, Booking.com BV, VRBO Expedia Group Vacation Rentals Ireland Limited) όσο και με τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Αν μη τι άλλο, τα έσοδα τα οποία προκύπτουν από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στη χώρα είναι μεγάλα και το υπουργείο Οικονομίας, σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί τον περιορισμό τους
Υψηλόβαθμοι παράγοντες του ΥΠΕΘΟ τονίζουν με νόημα πως «αν υπάρχει ανάγκη επιβολής πλαφόν σε κάποιες περιοχές, αυτό θα πρέπει να επιβληθεί στο σύνολο των τουριστικών κλινών και όχι μόνο σε μια κατηγορία καταλυμάτων».
Θέλουν ρόλο οι Δήμοι
Στην όλη υπόθεση εμπλέκονται και οι Δήμοι που ζητούν να έχουν το δικό τους ρόλο. Να ορίζουν δηλαδή και να ελέγχουν τα ποσοστά των κλινών σε ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Οι ΟΤΑ Ζητούν επιπλέον: με απόφαση του Δήμου να μην επιτρέπεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής νέων ακινήτων που βρίσκονται σε οριοθετημένα τμήματα των αστικών κέντρων, όταν διαπιστώνεται πως οι κατοικίες προς βραχυχρόνια μίσθωση υπερβαίνουν το 50% των κατοικιών που ιδιοκατοικούνται ή μισθώνονται για μακροχρόνια μίσθωση.
Σύμφωνα με το protothema, oι Δήμοι, παίρνουν παράδειγμα και από όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη. Η Γαλλία, για παράδειγμα, επιδιώκει να περιορίσει την Airbnb και άλλες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά τις αντιδράσεις δημάρχων σε τουριστικούς προορισμούς όπως οι Άλπεις και η Χώρα των Βάσκων, που ανησυχούν, ότι οι πλατφόρμες επιδεινώνουν τις ελλείψεις κατοικιών και παραμορφώνουν τα ιστορικά κέντρα.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως, σύμφωνα και με την Ετήσια Έκθεση του Ελληνικού Τουρισμού του Ινστιτούτου του Ελληνικού Συνδέσμου Τουρισμού (ΙΝΣΕΤΕ), τον Ιούλιο του 2023 η Ελλάδα διέθετε 212.199 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης με 392.118 δωμάτια και 939.167 κλίνες. Στον αντίποδα, τα 10.087 ξενοδοχεία διαθέτουν 443.835 δωμάτια και 885.624 κλίνες.
